KONSEP PENGURUSAN BILIK DARJAH
Richards (1990)
'Organisasi dan kawalan guru ke atas
tingkah laku, pergerakan serta interaksi murid semasa pembelajaran berlangsung
supaya pengajaran dapat dilaksanakan dengan berkesan'
Alberto & Troutman (1986)
'Kemahiran guru menguruskan masa, ruang,
sumber pembelajaran, peranan dan tingkah laku murid dalam menyediakan suatu
iklim yang sesuai untuk pembelajaran'
Sanford J., Emmer E. & Clemments B.)
'Pengurusan bilik darjah perlu dilihat
sebagai bidang yang lebih luas daripada hanya kawalan bilik darjah dan
peraturan. Hal ini termasuklah semua perkara yang perlu dilakukan oleh seorang
guru untuk menggalakkan penglibatan dan kerjasama dalam aktiviti bilik darjah
serta membentuk persekitaran yang produktif'
Lemlech (1988)
“Ibaratkan pengurusan bilik darjah
sebagai orkestra dalam kehidupan di bilik darjah yang memerlukan
pembentukan kurikulum, penyelenggaraan prosuder dan sumber pengajaran.
Menekankan kepentingan penyusunan suasana
bilik darjah bagi memaksimakan keberkesanan, pemantauan perkembangan murid
serta tanggungjawab guru dalam memikirkan terlebih dahulu masalah-masalah yang
mungkin timbul”
Hall (2000)
'Pengurusan bilik darjah yang berkesan
adalah satu usaha yang berterusan dan menjadi proses orientasi penyelenggaraan.
Pengurusan bilik darjah melibatkan aspek
memotivasikan pelajar untuk belajar, menyediakan arahan dan maklumat yang
bersesuaian dan menguruskan kerja murid.
Pengurusan yang efektif dalam bilik
darjah haruslah bersifat proaktif, responsif dan menyokong.'
Levin dan Nolan (2004)
'Menurut mereka adalah mudah membezakan
antara dimensi arahan dan pengurusan dalam pengajaran dan memberikan tumpuan
kepada pentingnya aspek keberkesanan dalam pengurusan bilik darjah itu sendiri'
Moore (2001)
'Proses mengatur dan
melaksanakan segala urusan bilik darjah bagi memastikan pembelajaran yang
diharapkan itu dapat berlaku dgn sempurna'
Pengurusan bilik darjah yang efektif
membantu mencapai sasaran seperti berikut:
·
Menggalakkan tingkah laku murid yang sesuai
·
Membentuk suasana pembelajaran yang positif
·
Menjalinkan hubungan interpersonal antara guru
dengan murid
·
Menggunakan masa yang diperuntukkan untuk
pembelajaran yang optimum
·
Meningkatkan penglibatan murid dalam p&p
·
Mengurangkan masalah disiplin
·
Pengurusan rutin yang berkesan
·
Murid belajar mengawal dan menguruskan diri
sendiri
Konsep
Persekitaran
Bilik
Darjah
Yang Kondusif
Persekitaran pembelajaran yang
kondusif ialah tempat murid dapat melibatkan diri, mengambil bahagian dan menumpukan perhatian dalam pembelajaran. Persekitaran ini mempunyai keupayaan untuk merangsang minat dan semangat murid untuk terus belajar. Iklim yang
dapat memotivasikan murid merujuk kepada suasana atau budaya yang
dapat mewujudkan
motif dalam diri murid untuk bertindak ke arah mencapai matlamat pembelajaran. Seorang guru
perlu membina keadaan bilik darjah yang
kondusif serta berkesan dalam menghadapi tingkah laku. Hal
ini melibatkan pendekatan pengajaran, corak komunikasi, kemahiran guru
dalam mengurus, cara seseorang guru
mengawal murid dan aktiviti-aktiviti dalam bilik darjah serta personaliti guru
itu sendiri. Dalam persekitaran ini, murid menyedari kelebihan sikap berdikari
mempunyai perasaan bertanggungjawab dan kesepunyaan terhadap pembelajarannya.
•Persekitaran Fizikal
Suasana fizikal bilik darjah adalah penting bagi pembelajaran kerana suasana bilik darjah yang
teratur merupakan sebahagian daripada pengajaran yang
berkesan.
Menurut Marland
(1975), suasana fizikal bilik darjah mungkin merupakan ‘kawan’ atau ‘musuh’ dalam pengajaran. Persekitaran yang
selesa, kemas dan
ceria mampu menyeronokkan pengalaman pembelajaran murid.
Persekitaran fizikal di dalam bilik darjah merangkumi aspek-aspek seperti susunan dan reka bentuk fizikal di dalam bilik darjah, sumber bahan pembelajaran, ruang atau sudut pembelajaran, ruang pada dinding, pengcahayaan, pengudaraan dan perabot serta kebersihan. Di samping itu, pengurusan bilik darjah juga termasuk menunjukkan sikap positif terhadap sekolah dan pembelajaran secara umum.
•Persekitan psikososial
Psikososial merujuk kepada hubungan antara keperluan emosi individu dengan persekitaran sosialnya. Persekitaran psikososial yang
sihat di dalam bilik darjah mempunyai ciri-ciri seperti suasana selesa dan mesra, bebas daripada ancaman dan bahaya fizikal, suasana yang
merangsang pembelajaran, menggalakkan pembelajaran koperatif dan memberi peluang yang
sama untuk semua murid. Faktor yang
memberi kesan kepada persekitaran psikososial yang
sihat ialah pendekatan pengajaran, gaya kepimpinan
guru, bentuk komunikasi dan corak interaksi yang
guru wujudkan di dalam bilik darjah.
Jika persekitaran psikososial ini tidak dititikberatkan oleh
guru, masalah disiplin akan berlaku dalam kalangan murid.
Oleh itu, bagi menguruskan keperluan psikososial setiap murid,
guru perlulah menjadi seorang guru
yang asertif. Mengikut
Model Disiplin Asertif
Canter, pendekatan yang
terbaik untuk menguruskan bilik darjah adalah dengan menggunakan pendekatan asertif.
Guru asertif mempunyai matlamat yang
jelas dengan pengurusan, yakin dan tegas dalam menetapkan peraturan dan pada masa yang
sama akan bersikap adil kepada semua murid. Jika seorang guru
ini konsisten bersikap asertif ini dapat membantu membina persekitaran yang
tenang dan menyokong perkembangan pembelajaran dan psikososial murid.
•Peraturan dan rutin bilik darjah
Secara umumnya, murid sekolah rendah mula berdikari namun mereka masih memerlukan pemantauan. Pada peringkat ini, mereka suka diberi perhatian dan menunjukkan respon yang positif apabila diberi insentif atau hadiah. Menurut Erik Erison, kanak-kanak pada peringkat ini mula mendapat pengalaman baharu dan berfokus kepada pembelajaran pengetahuan dan kemahiran baharu. Namun, murid pada peringkat ini memerlukan struktur dan prosedur-prosedur kerja yang
jelas agar
mereka boleh berfungsi dengan baik di dalam bilik darjah. Oleh itu,
guru perlulah membina peraturan dan prosedur untuk mentadbir aktiviti dalam bilik darjah. Peraturan merupakan pernyataan yang
menentukan perkara-perkara yang
boleh dan tidak boleh dilakukan oleh murid. Contoh peraturan yang
biasa ditemui ialah setiap murid perlulah mempunyai rasa
hormat, mesra dan bersifat membantu rakan-rakan mereka, murid perlu menyiapkan tugasan mereka dan murid perlu mengangkat tangan mereka jika mahu menjawab sebarang pertanyaan.
Mengikut
Model Pengurusan Kounin, asas kepada keberkesanan pengurusan disiplin bilik darjah bergantung kepada pengawasan dan penyeliaan yang
teliti guru
terhadap bilik darjah. Faktor utama dalam menguruskan tingkah laku di dalam bilim darjah menurut Kounin adalah berkaitan dengan kebolehan guru
untuk mengawasi semua perkara yang
berlaku di dalam bilik darjah. Contohnya, dalam gerak kerja kumpulan, seorang guru
berjaya mengawasi dan berinteraksi dengan semua kumpulan kecil walaupun pada ketika itu dia sedang mengajar kumpulan yang
tertentu. Dengan kepekaan ini, seorang guru
berupaya menjangka masalah yang
akan timbul dan selalunya dapat menghalang masalah daripada menjadi semakin serius.
Selain itu, guru juga akan membentuk rutin di dalam bilik darjah untuk aktiviti-aktiviti yang
dilaksanakan. Rutin ialah prosedur atau langkah-langkah yang
mesti diikuti oleh murid dalam aktiviti spesifik mereka. Rutin bertujuan melicinkan
proses pengajaran dan pembelajaran. Contoh amalan rutin ialah guru
mengambil kehadiran setiap hari, cara mengedar dan menyimpan bahan pengajaran, membentuk kumpulan dalam kelas, menghantar buku latihan atau kerja rumah dan
lain-lain. Setiap rutin yang
dibentuk hendaklah sentiasa dipantau dan diberi peneguhan sehingga prosedur-prosedur ini menjadi satu budaya dalam kalangan murid dan seterusnya menjadi suatu budaya di sekolah tersebut. Untuk mendapatkan hasil yang
efektif lagi,
guru bolehlah mengaplikasikan
Model Akibat Logikal Dreikurs di mana menekankan kepentingan guru
memberikan kepercayaan dan tanggungjawab kepada murid-murid untuk bersama-sama menjaga disiplin di dalam bilik darjah.